Beautiful Busan

Voor de tweede keer zit ik in de bus richting Kuala Lumpur LCCT, de thuisbasis van Air Asia. De vorige keer had ik Borneo in het vooruitzicht, dit keer moet de reis me naar niets minder dan Zuid-Korea brengen, zo'n zes uur verderop. Terwijl de bus veel te hard over de verlaten snelweg scheurt - het is immers nog vroeg in de ochtend - vraag ik me af waar ik nu weer aan begonnen ben. Zuid-Korea staat bekend als ontzettend modern en veilig maar ik weet ook dat Engels er niets meer is dan een vreemde taal en bovendien dwaal ik wel erg ver af van wat eigenlijk een reis door Zuidoost-Azië zou moeten worden.

Aangekomen op het vliegveld zoek ik naar een rustig hoekje voor mijn incheckritueel. Ik kieper mijn rugzak leeg en sorteer de spullen die meegaan als ruimbagage en handbagage. Het is onderhand vaste prik want mijn spullen in orde maken voordat ik naar het vliegveld vertrek, dat doe ik al niet meer sinds mijn eerste Air Asia-vlucht. Eenmaal gepakt loop ik naar de incheckbalie.

“You have a single way ticket. Where are you going after Korea, Sir?” Het is de vraag die je wist dat zou komen. Zuid-Korea verplicht bezoekers, zoals zoveel andere landen, om in het bezit te zijn van een retourvlucht of een doorgaande vlucht. Ik heb geen van beide omdat ik werkelijk geen idee heb hoe lang ik in Zuid-Korea wil blijven maar omdat ik van tevoren wist dat deze vraag gesteld zou worden, tover ik een papiertje tevoorschijn dat door moet gaan voor mijn retourticket terug naar Nederland. Niet echt natuurlijk, maar met een beetje creativiteit kom je een heel eind. De meneer achter de incheckbalie controleert mijn fabricaat zorgvuldig en na een paar minuten gelooft hij het wel, maakt hij wat aantekeningen in het systeem en geeft me mijn boarding pass en paspoort terug. “Please proceed to the gate immediately.”, drukt hij me nog op het hart.

Enigszins teleurgesteld omdat ik eerst nog even langs de landside McDonald's wilde gaan maar ook met een opgelucht gevoel sluit ik aan bij de drukke rij bij de international departures. Ik heb van tevoren mijn huiswerk gedaan: naar Zuid-Korea vliegen zonder geldig retourticket of doorgaand ticket is niet fout, strafbaar, illegaal of wat dan ook. Het enige risico dat ik loop is dat de Zuid-Koreaanse douane me de toegang weigert. In dat geval moet ik Air Asia betalen voor mijn vlucht terug naar Malesië. Het is een gok die ik wil nemen en bovendien kan ik nu toch niet meer terug: mijn backpack is al onderweg naar de bagagekelder.

Nog nooit heb ik zo lang in de rij gestaan voor security en paspoortcontrole. Het tempo ligt hier zo laag dat ik er honger van krijg en eenmaal airside ga ik op zoek naar wat te eten. Wanneer mijn oog valt op een boekenwinkel loop ik even naar binnen om de Lonely Planet voor Korea te kopen en in de tijd die daarop volgt lees ik me vast wat in. Maar dan herinner ik me dat de man achter de incheckbalie me vriendelijk doch dringend heeft verzocht meteen naar de gate te gaan en bijna tegelijkertijd wordt er omgeroepen dat iedereen voor vlucht D7 512 zich nu onderhand toch echt naar de gate moet begeven.

Daar aangekomen wordt ik begroet door een welkomstcomité bestaande uit twee stewards en drie mannen van de marechaussee. Wanneer eentje mijn paspoort bekijkt, kijkt een ander op een notitiebriefje en knikt. “Let's have a talk” vertelt de ander mij. Wat ga ik nu eigenlijk doen in Zuid-Korea, wanneer denk ik terug te gaan naar Nederland, hoe zeg je 'bedankt en tot ziens' in het Nederlands: dat zijn zo ongeveer de vragen waarop de beste man antwoorden wil. Hij maakt een laatste aantekening op mijn boarding pass en ik mag door. In de gate plof ik tevreden neer. Ik heb het voor elkaar: voor een schijntje vlieg ik naar Zuid-Korea zonder gebonden te zijn aan een terugvlucht: ik kan zo lang blijven als mijn visum toestaat. Het enige obstakel dat me nog in de weg staat is de grenscontrole op het vliegveld in Zuid-Korea maar dat is nu nog ver weg: zes uur vliegen om precies te zijn.

Wanneer ik mijn plekje opzoek in het vliegtuig begrijp ik waarom ik mijn ticket zo ongeveer bij een pakje boter kreeg: ongeveer een derde van de stoelen is gevuld. Zelf weet ik drie vrije plekken naast elkaar te bemachtigen en als klap op de vuurpijl zit ik ook nog eens in de kindervrije zone (uitvinding van de eeuw). Ondanks de turbulentie en de tip van de piloot om gordels om te houden, val ik ergens boven Vietnam in slaap. Wanneer ik wakker word, schuiven er onder ons tientallen kleine eilandjes voorbij: we vliegen boven de zuidkust van Zuid-Korea. Niet veel later zetten we de landing in en arriveren we op Gimhae International Airport in Busan.

Na een tijdje aanschuiven krijg ik een mooi stempeltje in mijn paspoort dat mij voor de komende drie maanden toegang geeft tot het 'land of the morning calm'. Eenmaal buiten ga ik zoek naar een bus die me naar de stad kan brengen en dat is tegelijkertijd de eerste keer dat ik erachter kom dat een beetje kennis van de Koreaanse taal geen overbodige luxe is. Maar de aanhouder wint en een half uur later vind ik de juiste bus.

Wanneer ik mijn buskaartje van 6.500 Won wil afrekenen met een briefje van 10.000, wijst de buschauffeur me op een apparaat waar ik mijn geld in moet gooien. Uit een ander apparaat komt mijn wisselgeld tevoorschijn. Ik bedenk me hoe goed dit systeem zou werken om al die laffe busovervallen in Nederland tegen te gaan. Kan je met je capuchon over je kop zo hard zwaaien met je mes als je wil maar met een systeem als dit valt er weinig te halen.

Aangekomen in de stad voel ik me moe en bedenk ik me dat ik geen slaapplek heb gereserveerd. Ik breng de eerste nacht door in een goedkoop hotel en neem voor het eerst sinds ik op reis ben een warm bad. Ik bedenk me dat ik het goed voor elkaar heb. Terug in Nederland had ik nooit verwacht dat ik in Zuid-Korea zou belanden en zeker niet voor dit geld. Ik zoek een goed hostel op voor mijn tijd in Busan en val in slaap.

In de dagen die volgen besef ik me meer en meer hoe goed ze het hier in Zuid-Korea voor elkaar hebben. Aan de noorderburen hebben ze een broertje dood maar voor de rest leven Koreanen een goed leven. Men rijdt hier maar al te graag dure auto's en wanneer dat buiten bereik is, is er een uitstekend openbaar vervoernetwerk waar veel landen (Nederland inclusief) nog veel van kunnen leren. De mensen werken hard maar weten ook wat genieten is en kunnen een goed feestje bouwen (lees: tot een uurtje of zeven in de ochtend).

Waar ik ook achter kom is dat Koreanen ontzettend vriendelijk zijn maar tegelijkertijd soms ook erg terughoudend naar buitenlanders en vooral westerse mannen. Daar is een treurige geschiedenis aan vooraf gegaan: vanaf 1910 tot 1945 was Korea niet geheel vrijwillig in handen van de Japanners en deze verplichtten Koreanen zichzelf als Japanners te beschouwen. Als tegenreactie besloten veel Koreanen geen contact te zoeken met Japanners en andere buitenlanders om zo hun eigen cultuur en ras te behouden. Bij de oudere generaties laat dit nog steeds zijn sporen na: er heerst een zekere aversie tegen iedereen die niet Koreaans is. Het is iets dat met de generaties zal verdwijnen maar zolang er nog mensen leven die de tijd van de Japanse onderdrukking hebben meegemaakt, zal dit merkbaar blijven. Het is iets dat je deze mensen niet echt kwalijk kan nemen als je de verhalen hoort over wat er in die tijd allemaal heeft afgespeeld.

Een extra sterke aversie bestaat tegen westerse mannen en dat heeft te maken met de armoede tijdens de Koreaanse oorlog van 1950 tot 1953. Veel Koreaanse vrouwen zagen vanwege de armoede geen andere uitweg dan zichzelf te verkopen aan vooral Amerikaanse soldaten. Het beeld van een een Koreaanse vrouw met een westerse man levert daardoor bij sommige ouderen vandaag de dag nog steeds een hoop boosheid en frustratie op. Wederom is het iets dat je deze mensen niet kwalijk kan nemen maar wat soms wel voor ongemakkelijke momenten kan zorgen. Wanneer ik met een nota bene Chinese roommate in de metro zit, krijg ik vanaf het bejaardenbankje een paar dodelijke blikken toegeworpen.

Diezelfde roommate neemt me die dag mee op sleeptouw door zo ongeveer heel Busan. Gewapend met in de ene hand een grote spiegelreflexcamera (het lijkt wel of alle Chinezen daarmee rondlopen) en in de andere hand een briefje met alle Koreaanse gerechten die ze wil proberen, bezoeken we verschillende uithoeken van de stad. Er zit wat druk achter want het is haar laatste dag in Busan en de bucket list moet afgewerkt worden. Voor mij is het wel een goede oefening want normaal ben ik er eentje van 'wat de boer niet kent dat vreet ie niet' maar wanneer ze steevast in het Koreaans twee porties bestelt, heb ik weinig keus.

De volgende dag maak ik kennis met Ken uit Engeland. We krijgen het voor elkaar om drie avonden achter elkaar uit te gaan en Ken krijgt het voor elkaar om drie avonden achter elkaar te vergeten wat hij gedaan heeft. Het wordt bijna een ritueel om 's ochtends de voorgaande avond door te spreken en het is daarom misschien maar goed dat hij na de derde avond besluit een ticket terug naar huis te boeken.

De tijd vliegt voorbij en voor ik het weet, ben ik alweer twee weken in Busan. Ik heb het hier naar mijn zin maar Zuid-Korea heeft natuurlijk nog veel meer te bieden. Net wanneer ik plannen maak om de trein naar Seoul te nemen, loop ik een nieuwe roommate tegen het lijf. Haruna komt uit Japan en is voor de vierde keer in Zuid-Korea omdat het 'zo lekker dichtbij is'. Ik zou willen dat ik dat kon zeggen.

We beginnen de dag met een uitgebreid Koreaans ontbijt, voor de lunch nemen we een Koreaanse barbecue en het diner bestaat uit een Koreaanse kipschotel. Tussendoor bezoeken we een tempel en een strand en we sluiten de dag af op Gwangali Beach, dat bekend staat om de prachtig uitgelichtte Diamond Bridge. We nemen ons voor om te wachten tot het licht van de brug gedoofd wordt maar tegen de tijd dat we terug zijn bij het hostel komt de zon alweer achter de horizon vandaan. Uitgeput plof ik neer op bed en ik besluit de komende avond de trein naar Seoul te nemen.